
1
ACİL DURUM EYLEM PLANI
Hazırlayan Gözden Geçiren Onaylayan
RAPOR TARİHİ : MAYIS 2015
GEÇERLİLİK TARİHİ: MAYIS 2021
1. AMAÇ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… isimli projede oluşabilecek acil durumlardan kaynaklanan risk ve etkileri en aza indirmek ve acil duruma, kontrollü bir şekilde müdahale edilmesini sağlamak maksadıyla hazırlanmıştır.
Acil durumlar:
2. KAPSAM
Bu talimat, acil durumlarda .…………………………………………………………. adlı ……………………………………………………………………………projede uygulanır.
3. TARİFLER
Aşağıdaki durumlar, yönetimin acil müdahalesini ve olayı kontrol altına alıp sonlandırmak için gerekli kaynakların olaya dâhil edilmesini gerektirir. Bunlar:
Yukarıda belirtilen ve taşıdıkları potansiyel tehlikelerin sonuçlarının ortaya konulduğu olaylar;
4. ORGANİZASYONDA YERALAN EKİPLER VE SORUMLULUKLARI
4.1.1 Acil Durum Yöneticisi
İşyerinde işveren tarafından görevlendirilen ve acil durumlardan kaynaklanan risk ve etkileri en aza indirmek için tedbirlerin alınması ve aldırılmasını sağlayacak organizasyonu kuran ve organizasyon kapsamında yürütülen faaliyet ve ekiplerden sorumlu kişidir.
4.1.2 Söndürme Ekibi
Söndürme ekibi, bina ve tesislerde çıkan yangınlara, anında müdahale eden, yayılmasını önleyen, söndüren ve can kurtarma faaliyetlerine yardım eden Yangın Söndürme ve Kurtarma Ekip Şefi yönetiminde yeterli sayıda personelden oluşan ekiptir.
4.1.3 Kurtarma Ekibi
Kurtarma ekibi, yangın, patlama, kimyasal sızıntı gibi işyerini, işçileri ve çevreyi tehdit eden olaylarda bina ve tesislerin en kısa zamanda tahliyesini sağlayan, mahsur kalanlar ile üzerinde "Yangında İlk Kurtarılacak" etiketi bulunan eşyayı öncelik sırasına göre kurtaran, Yangın Söndürme ve Kurtarma Ekip Şefi yönetiminde yeterli sayıda personelden oluşan ekiptir.
4.1.4 Koruma Ekibi
Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek için kurulan ekiptir.
4.15 İlk Yardım Ekibi
İlk yardım ekibi, yangın, parlama, patlama ve kimyasal sızıntı gibi tehlikeler süresince yanarak ya da diğer sebeplerle yaralanan ve dumandan boğulma tehlikesi geçiren kimselere gerekli ilk yardımı yapan, ekip başı yönetiminde yeterli sayıda personelden oluşan ekiptir.
4.2 Acil Durumda Yapılacak İşler
Yangın esnasında yapılması gerekenler “Yangın Önleme ve Söndürme Yönergesi”nde belirtilmiştir. Gerek duyulduğu taktirde diğer acil durum olayları için de talimat ve/veya yönergeler oluşturulabilecektir.
Acil durumlarda personelin yapması gerekenler iş kazası, sızıntı-dökülme, deprem, yangın, sabotaj ve ilk yardım acil durum planlarında belirtilmiştir. Tüm çalışanlar bu planlara uymakla yükümlüdür.
Acil durumlarda gerekli olabilecek, acil durum telefon listesinde belirtilmiş telefon numaraları, herkesin ulaşabileceği yerlere asılmalı ve sürekli güncelliği sağlanmalıdır.
Acil durum ekipleri aralarındaki grup içi iletişimi telefon dışında ekip amirlerinde bulunan telsizlerle de sağlayacaklardır.
Acil durumlarda kullanılmak üzere tespit edilmiş olan teçhizatlar acil durum teçhizat listesinde belirtilmiş ve yeterli miktarda temin edilmiştir.
Bu teçhizatların belirli aralıklarla faal durumda olduklarını kontrol etmek amacıyla bakım ve testleri yapılmaktadır. Yangın söndürme tüpleri tüm kapalı alanlarda kolayca ulaşılabilecek bir noktada konumlandırılmıştır. Ayrıca şantiyede 4 adet hazır durumda arozöz bulunmakta olup büyük ölçekte oluşabilecek yangınlarda kullanılmak üzere faal durumdadır.
İşletmemizde acil durumlarla ilgili tatbikatlar altı ayda bir yapılmaktadır. Tatbikata katılanlar, tatbikat katılım listesinde belirtilmelidir. Her tatbikat sonrası tatbikat tutanakları doldurularak iş güvenliği biriminde muhafaza edilmektedir.
4.6 Eğitim
Acil durum müdahale ekiplerine görevleri ile ilgili sertifikalı eğitim verdirilmelidir.
Ayrıca hangi söndürme cihaz ve aletlerin, hangi tür yangına karşı kullanılması gerektiğinde öğretilmelidir.
En az 6 ayda bir tatbikatlar yaptırılarak bu eğitim yenilenmelidir.
İlk yardım ve kurtarma elemanlarına yaralanma veya hastalanma hallerinde en yakın sağlık kuruluşuna götürülünceye kadar hayat kurtarmak için nelerin yapılması gerektiği hususunda İlk Yardım Yönetmeliği kapsamında belirtildiği gibi Sağlık Bakanlığı’ndan izinli kuruluşlar tarafından eğitim aldırılmalıdır.
5. TALİMATLAR
5.1 ACİL DURUMUN DUYURULMASI
|
|
Acil Servis Ambulansı |
112 |
Yangın İhbar |
110 |
Polis İmdat |
155 |
Jandarma İmdat |
156 |
Zabıta |
153 |
Valilik |
179 |
Elektrik arıza |
186 |
Su arıza |
185 |
İşveren |
|
|
|
5.2 YANGIN DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
5.3 İLKYARDIM İHTİYACI OLUŞTUĞUNDA YAPILMASI GEREKENLER
-Küçük sıyırık vb. hızlı tedavi edilebilir kazalarda haberleşme şemasına uygun olarak haberleşme sağlanır. Şantiyede bulunan revire götürülerek tedavisi yapılır.
-Büyük ve önemli kazalarda haberleşme şemasına uygun olarak haberleşme sağlanır. Bu tür kazalarda öncelik DEVLET HASTANELERİ’ dir. Hastaneye gitmeden hastane aranarak kaza hakkında bilgi verilerek müdahale edip edemeyecekleri öğrenilerek hasta sevk edilir.
Kısa ve düzgün ifadelerle net bir şekilde bildirilir,
5.4 KİMYASAL SIZINTISI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
5.5 DEPREM DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
5.5.1-Deprem Anında Yapılması Gerekenler
- Büroda çalışıyorsanız başınızı koruyarak çelik dolapların önüne çökün,
- Yapı alanında iseniz kolon altına veya duvara yaklaşın,
- Yemekhanede bulunuyorsanız yemek masalarının altına girin.
5.5.2-Depremden Sonra Yapılması Gerekenler
5. 6-SEL-SU BASKINI HALİNDE YAPILMASI GEREKENLER :
5. 7-SABOTAJ HALİNDE YAPILMASI GEREKENLER:
5.8- BASINÇLI KAPLARIN PATLAMASI HALİNDE YAPILMASI GEREKENLER :
Kompresör hava tankı veya buhar kazanı gibi basınçlı kaplar personel hatası, sabotaj, kullanım ömrünün bitmesi vd. sebeplerle patlayabilir. Gerekli önlemlerin alınmış olmasına rağmen patlama gerçekleşirse;
5.9. SAVAŞ HALİNDE YAPILMASI GEREKENLER :
Savaş, ülkenin tamamının acil durum önlemi almasını gerektirecek bir olaydır. Savaş durumunda şantiyemizin faaliyetlerinin devamı yerel idareler ve şirket üst yönetimin alacağı kararlara bağlıdır. Zira şirketimize savaş esnasında, proseslerimizin özelliklerine bağlı olarak görevler verilebilir.
Savaş durumunda oluşabilecek tehlikelerin başlıcaları aşağıdaki gibidir;
Tehlike anında, bu tehlikeleri ifade eden sirenler sivil savunma müdürlüklerince tespit edilmiştir. ……………………… idari binasında bulunan bu sirenler tehlikenin özelliğine uygun olarak çalınarak vatandaşlara haber verilir
Sarı İkaz: Üç dakika süren düz siren sesi. Saldırı ihtimali var demektir.
Ofis ve ya Yatakhanede iseniz: Gaz, elektrik ve su vanalarını kapatıp, yanan ocak, tüp, soba vb varsa söndürünüz. Kapı ve pencereleri kapatıp perdeleri çekiniz ve hemen sığınma yerlerine gerekli malzemeleri alarak gidiniz.
Açıkta iseniz: hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.
Yemekhane ve ya Atölyede iseniz; Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, Elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.
Kırmızı ikaz : Üç dakika boyunca alçalıp yükselen siren sesi. Saldırı tehlikesi var demektir.
Ofis ve ya Yatakhanede iseniz:Sarı ikazdaki önlemleri alınız.
Açıkta iseniz : En yakın sığınma yerlerine, köprü altı, çukur vb yerlere saklanarak vücudunuzun açık yerlerini örterek tehlikenin geçmesini bekleyiniz.
Yemekhane ve ya Atölyede iseniz: Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.
Siyah İkaz : Kesik kesik siren sesi ile veya radyo-tv. yayınıyla duyurulur. Radyoaktif serpinti veya kimyasal saldırı tehlikesi var demektir.
Ofis ve ya Yatakhanede iseniz: Kırmızı ve sarı alarmdaki gibi tedbirleri alıp sığınak türü yerlere girerek kendinizi koruyunuz. Kimyasal saldırılar için maske bulundurulması faydalıdır.
Yemekhane ve ya Atölyede iseniz; En yakın sığınma yerlerine gidiniz ve vücudunuzun açıkta kalan yerlerini örtünüz.
Fabrikada iseniz: Hemen çalıştığınız makineyi kapatıp, Elektrik şalteri ve doğalgaz vanalarını kapatıp hemen saklanabilmek için en yakın sığınma yerlerine, genel sığınaklara veya bodrum gibi sığınmaya elverişli yerlere gidiniz.
Beyaz İkaz: Tehlike geçti demektir. Radyo, televizyon, megafon vb. yollarla haber verilir. Bu işareti aldıktan sonra sığınma yerlerinden çıkabilirsiniz.
ACİL DURUMLARDA İRTİBAT KURULARAK YARDIM İSTENECEK KURULUŞLAR VE TELEFONLARI ; Yangın Üçgeni |
|
155–156
|
POLİS - JANDARMA |
||||||||||||
|
110
|
İTFAİYE |
||||||||||||
|
112 |
HIZIR ACİL |
||||||||||||
|
|
HASTANELER |
||||||||||||
|
|
AMBULANS |
||||||||||||
|
…………………. |
SİVİL SAVUNMA |
6.0 BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
6.1 Ekiplerin Kuruluşu, Görevleri ve Çalışma Esasları
6.1.1. Ekiplerin kuruluşu
MADDE 126- (1) Yapı yüksekliği 30.50 m.'den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200'den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.
a) Söndürme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
ç) İlk yardım ekibi.
(2) Birinci fıkrada belirtilenler dışındaki yapı, bina, tesis ve işletmelerde ise; bina sahibinin, yöneticisinin veya amirinin uygun göreceği tedbirler alınır.
(3) Ekipler, 136 ncı madde uyarınca çıkarılan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendirilen amirin belirleyeceği ihtiyaca göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er kişiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en az 2'şer kişiden oluşur. Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuş ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.
(4) Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda iç düzenlemeleri uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır.
(5) Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde asılı olarak bulundurulur.
6.1.2 Ekiplerin görevleri
MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani olmak ve söndürmek,
b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,
ç) İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak.
6.1.3 Ekiplerin çalışma esasları
MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmada bulunmaları esastır.
(2) Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler amirlerinden emir alırlar. İtfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
(3) Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yapılarda meydana gelecek yangınlara müdahale etmeleri ve kurtarma işlemlerini yürütmelerinde kullanmaları için gereken malzemeleri bulundurmak zorundadırlar. Yapının büyüklüğüne, kullanım amacına, mevcut koruma sistemlerine ve oluşturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teşkilatı ve sivil savunma müdürlüğünün görüşü alınarak, gerekli ise gaz maskesi, teneffüs cihazı, yedek hortum, lans, hidrant anahtarı ve benzeri malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye teşkilatında kullanılan malzemelere uygun olmak zorundadır. Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amirin sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır.
(4) Yangın haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;
a) Söndürme ekibi yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangının genişlemesini önlemeye ve söndürmeye çalışırlar.
b) Kurtarma ekibi önce canlıları kurtarır. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer eşyayı, olay yerinde bulunanların da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hâle getirir. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin gerek görmesi hâlinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır. Yanan binanın genel olarak boşaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle başlanır.
c) Koruma ekibi boşaltılan eşya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim eder.
ç) İlk yardım ekibi yangında yaralanan veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verir.
(5) Yangından haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri şekilde görev başına gelip, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım işlerini yürütmek zorundadır.
İŞLETMENİN ADI: |
||
ADI VE SOYADI |
EKİP ELEMANLARI |
TELEFON NUMARASI |
|
Acil Durum Yöneticisi |
|
|
Söndürme Ekibi (Asil) |
|
|
Söndürme Ekibi (1.Yedek) |
|
|
Söndürme Ekibi (2.Yedek) |
|
|
Kurtarma Ekibi (Asil) |
|
|
Kurtarma Ekibi (1.Yedek) |
|
|
Kurtarma Ekibi (2.Yedek) |
|
|
Koruma (Emniyet) Ekibi(Asil) |
|
|
Koruma (Emniyet) Ekibi(Yedek) |
|
|
Koruma (Emniyet) Ekibi(Yedek |
|
|
Koruma (Emniyet) Ekibi(Yedek |
|
|
İlkyardım Ekibi (Asil) |
|
|
İlkyardım Ekibi (Yedek) |
|
ACİL DURUM EKİPLERİ
ACİL DURUMLARDA HABERLEŞME ŞEMASI Yangın Üçgeni |
Haberleşmelerde telefon ve telsiz kullanılır ve gerekli telefon listeleri sekreterde, güvenlik görevlilerinde veya panolarda mevcut olmalıdır.
MESAİ SAATLERİNDE HABERLEŞME
ACİL DURUMU İLK GÖREN |
ACİL DURUM KOORDİNATÖRÜ (İSG ŞEFİ) ve Güvenlik |
|
İTFAİYE, POLİS, HASTANE VB. ARANMASI |
|
Tehlike, geneli tehdit ediyorsa; —Alarm düğmesine bas —Yüksek sesle bağır |
ACİL DURUM EKİPLERİNİN SEVK VE İDARESİ |
TEHLİKE, GENELİ TEHDİT EDİYORSA; —ALARM DÜĞMESİNE BAS —YÜKSEK SESLE BAĞIR |
MESAİ SAATLERİ DIŞINDA HABERLEŞME
ACİL DURUMU İLK GÖREN |
GÜVENLİK GÖREVLİSİ |
……………………… |
ACİL DURUM KOOR. ACİL DURUM KOOR. YRD. EKİPLER
|
İTFAİYE, POLİS, HASTANE VB. ARANMASI |
EK-I
YANGIN EL KİTABI
YANGIN TİPLERİ
1. A Tipi Yangınlar ( Katı Madde Yangınları )
Yanıcı basit katı maddeler yangınıdır. ( Mesela; odun, kömür, kağıt, ot, kumaş vb.) Temel özellikleri kor oluşturmalarıdır. Bu tür yangınların temel söndürme prensibi soğutma, temel söndürme maddesi su’dur.
Kor bütün A sınıfı yangınlarda ısı vericidir. Bu yangınlara müdahale daha kolaydır. Yanan yüzeyin söndürücü madde ile kaplanması ve oksijenle ilişkisinin kesilmesi yeterli olabilir. Yangınların bazılarında kalan atık pamuk ve kömürde olduğu gibi içten yanmada olabilir. Bu tür yangınların söndürülmesinde en etkili ve en çok kullanılan söndürücü sudur. Bununla birlikte yangının özelliğine göre soğutma etkisi yanında yüzeyi saracak oksitleyici ortamla ilişkiyi kesmek oksijen konsantrasyonunu düşürmek ve zincir reaksiyonlarını kırmak şeklinde etki eden söndürücüler kullanılmaktadır.
2. B Tipi Yangınlar ( Sıvı Madde Yangınları )
Yanıcı sıvı maddeler yangınıdır. (mesela; benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, solvent, katran vb.). Temel özellikleri korsuz, alevli yanmalarıdır. Bu tür yangınların temel söndürme prensibi boğma, temel söndürme maddesi köpük ve BC tipi Kuru Kimyevi Tozdur.
Sıvı yanıcı maddeleri üç sınıfa ayırmak mümkündür. Bunlar:
1- Su ile karışmayan sıvı yanıcılar: Petrol, benzin, yağlar, boyalar vb. Bunların özgül ağırlıkları sudan hafif olduğu için devamlı suyun üstüne çıkarlar ve yanmaları suyun üzerindedir. Bu tür yangınlarda zincirleme reaksiyonların kırılması ve yüzeyin oksitleyici ortamla ilişkinin kesilmesi ya da seyreltme önemlidir.
2- Katran, asfalt, gres gibi ağır yağlar: Bunların yangınlarında soğutma, boğma ve zincir reaksiyonlarının kırılması yönünde etkili söndürücüler kullanılır.
3- Su ile karışabilen sıvı yanıcılar: Alkoller. Bunların sebep olduğu yangınlarda soğutma, boğma, konsantrasyonlarını düşürme, zincir reaksiyonları kırmak için etkili söndürücüler kullanılır. Sıvı yangınlar için en ideal söndürücü köpüktür. Fakat başlangıç ve küçük çaplı yangınlarda CO2 ve KKT kullanılabilir
3. C Tipi Yangınlar ( Gaz Yangınları )
Yanıcı gaz maddeler yangınıdır. ( Ör; Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı, doğalgaz ve hidrojen vb.) Temel özellikleri patlamadır. Temel söndürme prensibi boğma, temel söndürme maddesi BC tipi Kuru Kimyevi Tozdur.
4. D Tipi Yangınlar ( Hafif Metal Yangınları )
Yanabilen hafif metallerin yangınıdır. (Mesela; alüminyum, magnezyum, titanyum, zirkonyum, lityum, çinko, sodyum, potasyum ve kalsiyum vb.) Temel özellikleri korlu, alevsiz ve yüksek sıcaklıkta yanmalarıdır. Temel söndürme prensibi boğmadır. A,B,C türü söndürücüler faydasızdır. Su kesinlikle kullanılmamalıdır. Özel D tipi söndürme tozları kullanılır. D tozu bulunamadığında kuru kum ile örtülerek söndürülür.
D türü yanıcı maddelerin toz hali daha tehlikelidir. Yanıcı metal tozlarının hava ile uygun karışımları tutuşma sıcaklığını yakaladığında güçlü patlamalara yol açabilir. Bazı yanıcı metallerin aşırı yüksek sıcaklık oluşturmaları suyun ve diğer yangın söndürücülerin etkisini yok eder. Bazı yanıcı metaller su ile reaksiyona girerek Hidrojen ve Asetilen gazları üretirler. Bu ise
yangının daha da artmasına ve patlamalara yol açar. D sınıfı yangınlar için genel bir söndürme maddesi yoktur. Yanıcı metallerin her biri ile ilgili yangını kontrol edebilecek özel söndürücüler vardır ve bunların işaretini taşır. Bu söndürücü maddeler yanan metali örtmeye ve yangını boğmaya yarar.
EK-II
SÖNDÜRME TEKNİKLERİ
Yanmayı meydana getiren unsurlardan en az bir tanesini saf dışı ederek söndürme gerçekleştirilir.
1) Soğutma, 2) Boğma, 3) Yakıtı Giderme(kesme), 4) Zincirleme Reaksiyonu Engelleme, olmak üzere dört ana söndürme usulü vardır.
1) Soğutma: Yanıcı maddeden ısı alınarak, sıcaklığını tutuşma derecesinin altına düşürmektir. Mesela Yün’ün tutuşma sıcaklığı 600 oC dır. Yanmakta olan yün 550 oC a soğutulduğunda söner.
2) Boğma: Oksijen konsantrasyonunu yanma için gerekli oranın altına indirmektir.
3) Yakıtı Giderme(Kesme): Bazı durumlarda, yakıt kaynağını ortadan kaldırarak yangın etkin şekilde söndürülür. Yakıt kaynağını yok etmek için sıvı ya da gaz akışı durdurulur. Mesela Doğalgaz vanasının kapatılması ile yakıt kesilecektir. veya yangının yolu üzerindeki katı yakıt ortadan kaldırılır. Orman yangınlarındaki karşı ateş metodu ve şaplak bu yönteme dayanır. Ya da yanıcı maddenin yüzeyi kaplanılarak yanıcı buhar çıkışı engellenir. ABC tozu eriyerek katının gözeneklerini öter ve yanıcı gaz çıkışını engeller. AFFF tipi köpük boğma ve soğutmanın yanı sıra sıvı üzerinde su filmi oluşturarak yanıcı gazların buharlaşmasını engeller. Dolayısıyla yangın devam edemez. Ayrıca bazı söndürme maddelerinin kimyasal ve fiziksel etkilerle yanıcı maddenin tutuşma sıcaklığını yükseltmesi ve yanmaz hale getirmesi ile yangının devam etmesi engellenir. Mesela alkol yangınında su sıkılarak yapılan seyreltme yangının devam etmesini engelleyecektir.
4) Zincirleme Reaksiyonu Engelleme: Kuru Kimyevi Tozlar ve Halojenli Hidrokarbonlar gibi bazı söndürme maddeleri yanıcı madde ile ısı üretmeyen reaksiyonlar meydana getirerek, alev üreten kimyasal reaksiyonu keserler, alevlenmeyi durdururlar. Mesela Halon gazı uygulandığında halojenlerle reaksiyon oluşur ve oksidasyon ani olarak durur.
Söndürme maddelerinden bazıları bu yöntemlerden sadece birini bazıları ise birkaçını birden kullanarak söndürme etkisi gösterirler.
SÖNDÜRME MADDELERİNİN YANGIN TÜRLERİNE GÖRE KULLANIM ŞEMASI
SÖNDÜRME MADDESİ |
A* |
B* |
C* |
D* |
1000 V’ a kadar Elektrik |
Su |
X |
|
|
|
|
Köpük |
X |
X |
|
|
|
ABC Tozu |
X |
X |
X |
|
|
BC Tozu |
|
X |
X |
|
X |
CO2 |
|
X |
X |
|
X |
Halon ve Alternatifleri |
|
X |
X |
|
|
D Tozu |
|
|
|
X |
|
*
A : KATI MADDE YANGINLARINI
B: SIVI MADDE YANGINLARINI
C: GAZ MADDE YANGINLARINI
D: METAL YANGINLARINI
Tarif etmektedir.
Tüm Konular
Bizleri resmi sosyal medya sayfalarımız üzerinden takip ederek en güncel kampanyaları ve haberleri öğrenebilirsiniz.
İnönü Cd. Buhara Mh. Çevre yolu
No:257/A MALATYA